Offshore windparken slimmer en veiliger dankzij samenwerking IRO, TKI Offshore Energy en InnovationQuarter

05-09-2024 IRO news, Offshore Wind

Offshore windparken slimmer en veiliger dankzij samenwerking IRO, TKI Offshore Energy en InnovationQuarter

IRO, TKI Offshore Energy en InnovationQuarter zetten in op robotisering en innovatie met gezamenlijke open innovation call.

De offshore windindustrie versneld robotiseren, onze koppositie in de offshore behouden én onze kennis en kunde meer exporteren. Het is nodig en het kan. IRO, TKI Offshore Energy en InnovationQuarter hebben de handen ineengeslagen om dit proces te faciliteren, te stimuleren en vooral: om partijen bij elkaar te brengen. Want de kracht schuilt in ‘verslimming’ in de keten.

IRO, TKI Offshore Energy en InnovationQuarter hebben gezamenlijk de open innovation call ‘Robotisation within Offshore Energy’ uitgeschreven: een oproep voor publiek-private samenwerkingen die onderzoeken hoe installatie en onderhoud van offshore windparken slimmer, veiliger en minder arbeidsintensief kan. Robotisering speelt hierin een cruciale rol. Niet zozeer bij de productie van de windparken die veelal buiten Nederland plaatsvindt, maar wel bij de installatie, inspectie, het onderhoud en de vervanging van windturbines op zee.

Grote energie-ambitie

Nederland heeft flinke ambities met windenergie op de Noordzee. Het doel is om in 2032 21 gigawatt aan capaciteit te realiseren, 50 gigawatt in 2040 en 70 gigawatt in 2050. Duizenden windturbines moeten worden geïnstalleerd en onderhouden. Tessa Luijben, Business Developer Maritime Delta bij InnovationQuarter: ‘Deze ambitie kan de overheid niet alleen waarmaken. Daarom richt de overheid de blik op de Nederlandse maritieme maakindustrie om hieraan bij te dragen.’

Vanwege de strategische waarde van de sector heeft de overheid de Sectoragenda Maritieme Maakindustrie opgesteld met daarin vijf koploperprojecten. Tessa: ‘Een van die projecten is Robotisering wind op zee. Het doel hiervan is om sneller en veiliger offshore windparken aan te leggen via digitalisering en robotisering.’

Sneller, veiliger, betaalbaar

Dat digitalisering en robotisering behoren tot de speerpunten in de energietransitie, is niet verwonderlijk. Er zijn namelijk simpelweg niet voldoende arbeidskrachten voorhanden om al die windparken op zee aan te leggen en om het opwekkend vermogen in stand te houden. Dus zijn arbeidsbesparende innovaties hard nodig om versnelling te creëren en om inspectie, onderhoud en vervanging van windturbines betaalbaar te houden. Tjerk Suurenbroek, Business Development Manager bij IRO: ‘Die ontwikkelingen zijn al gaande. Zo zijn er drones die via ultrasone diktemetingen windturbinebladen op oneffenheden inspecteren. Hierdoor is het niet meer nodig dat mensen deze – vrij risicovolle – inspecties uitvoeren. Zo maakt robotisering de inspecties niet alleen efficiënter, maar ook een stuk veiliger.’

‘Innovaties beginnen vaak bij kleinere bedrijven en kennisinstituten’

Tjerk Suurenbroek, IRO

Het werk aan de windturbines op de Noordzee gebeurt regelmatig onder uitdagende weersomstandigheden. Hier worden met robotisering mooie oplossingen voor bedacht, zoals de ontwikkeling van een loopbrugsysteem dat onder vrijwel alle weersoorten stabiel blijft. Hierbij meet een sensor nauwkeurig de bewegingen van een schip. Een platform met zes hydraulische cilinders past op basis van deze gegevens de lengtes aan om de bewegingen te compenseren. Hierdoor blijft de loopbrug stabiel. Zo ontstaat een veilige verbinding met het schip, ook bij harde wind en hoge golven. Dit maakt het werk niet alleen veiliger, maar ook efficiënter: weersomstandigheden spelen een kleinere rol waardoor de werkzaamheden minder afhankelijk zijn van het weer. En dat is weer goedkoper voor operators.

Krachten publiek en privaat bundelen

De innovatieve loopbrug is afkomstig van Ampelmann, een spin-off van de TU Delft, vertelt Bob Meijer, directeur van TKI Offshore Energy. ‘Een sprekend voorbeeld van hoe publiek en privaat samengaan om tot grootse innovaties te komen. Want hoe mooi een idee ook is, er is een ecosysteem nodig om zo’n idee verder te kunnen ontwikkelen. Een startup heeft vaak een financieel steuntje in de rug nodig, bijvoorbeeld via een subsidie van TKI. En een startup heeft vervolgens een groter bedrijf nodig om prototypes te kunnen maken en die te kunnen testen.’

‘Hoe mooi een idee ook is, er is een ecosysteem nodig om het verder te ontwikkelen’

Bob Meijer, TKI Offshore Energy

Als voorbeeld noemt Bob het bedrijf Seaqualize dat bewegingscompenserende hijsapparatuur ontwerpt en bouwt voor de offshore windindustrie. ‘Hun Delta600p kan zware lasten oppakken, stabiel houden en weer neerzetten terwijl het schip op en neer beweegt. Daardoor is het bouwen van offshore windparken het hele jaar door mogelijk én veiliger. Seaqualize is ooit begonnen als een kleine en innovatieve startup die subsidie kreeg van TKI. Hun idee werd getest met Van Oord en onderzoeksinstituut MARIN. Nu exporteren ze naar de Verenigde Staten. Om tot zo’n ecosysteem te komen, moeten we de krachten bundelen.’

Samen verslimmen

Tjerk Suurenbroek sluit zich daarbij aan: ‘Grote offshore ondernemingen bestaan niet zelden bij de gratie van innovaties van kleinere bedrijven en kennisinstituten. Daar begint het vaak. Die partijen bij elkaar brengen, hun kennis en kunde samenbrengen: dat is waar IRO, TKI Offshore Energy en InnovationQuarter goed in zijn.’ De organisaties hebben sterke banden met de maritieme maakindustrie. IRO als brancheorganisatie van toeleveranciers binnen de offshore energie-industrie, TKI Offshore Energy als ondersteuner van partijen die werken aan de energietransitie op zee. En InnovationQuarter als regionale ontwikkelingsmaatschappij van Zuid-Holland, waar een groot deel van het offshore wind en maritieme cluster gevestigd is.

En dat is precies wat nodig is om de doelen rond windenergie te behalen: samen ‘verslimmen’ in de keten. Tessa Luijben: ‘Daarvoor is het nodig dat partijen bij elkaar komen en samenwerken aan de vragen die robotisering binnen het offshore ecosysteem teweegbrengt. Er is namelijk nog weinig standaardisatie. Neem bijvoorbeeld de inzet van drones. Hoe past dat binnen de wet- en regelgeving? Wie gaat mensen opleiden om de drones te besturen?’

Denken vanuit ketenperspectief

Het zijn vragen die alle partners binnen het ecosysteem aangaan. Tessa vervolgt: ‘We hopen ook dat de grotere bedrijven ons laten weten waar bij hun de uitdagingen en knelpunten zitten als het gaat om robotisering en de opschaling van offshore windenergie. Als we daar zicht op hebben, kunnen we het netwerk gericht inzetten om partijen met elkaar te verbinden die deze problemen kunnen aanpakken.’ Tjerk Suurenbroek vult aan: ‘Daarbij gaan de ontwikkelingen voortdurend door. Nieuwe ontwikkelingen brengen ook weer nieuwe vraagstukken met zich mee. Om daar goed op te kunnen blijven inspelen, is een sterke keten belangrijk.’

‘Door te verslimmen en te denken vanuit een ketenperspectief wordt de sector als geheel sterker’

Tessa Luijben, InnovationQuarter

Tessa gaat nog een stap verder: ‘We moeten nu al vooruitkijken naar de uitdagingen die offshore ondernemingen voorzien in de toekomst. Wat voor soort schepen zijn er bijvoorbeeld over tien jaar nodig? Dan kun je met elkaar het gesprek aangaan over de benodigde investeringen en het dragen van de risico’s. Juist door te verslimmen en met elkaar te denken vanuit een ketenperspectief wordt de sector als geheel sterker.’

Kennis exporteren

Bob Meijer ziet nog een goede reden om de keten te verstevigen: ‘Met onze kennis en kunde op het gebied van offshore windenergie behoort Nederland tot de wereldtop. Het is belangrijk om die koppositie te behouden, want dat maakt dat we onze kennis kunnen verzilveren door die te exporteren. De uitdagingen waar Nederland mee te maken heeft rond het inspecteren, onderhouden en vervangen van windturbines, spelen ook op andere plekken, zoals voor de Amerikaanse oostkust. Als Nederland toonaangevend blijft in het robotiseren van de offshore windindustrie, ontstaat een win-winsituatie: de energietransitie versnelt, we stellen onze energieopwekking veilig en de export van deze kennis groeit.’

Subsidie en samenwerking opzoeken

Meer snelheid in de energietransitie, veiligere arbeidsomstandigheden, meer efficiëntie en meer export: er zijn volop redenen waarom IRO, TKI Offshore Energy en InnovationQuarter de robotisering en verslimming binnen de maritieme maakindustrie willen aanjagen. Een van de middelen is de open innovation call ‘Robotisation within Offshore Energy’.

Via TKI Offshore Energy is subsidie beschikbaar voor arbeidsbesparende innovaties voor offshore windenergie, zoals standaardisatie, digitalisering, robotisering, ontwikkeling van autonome systemen en automatisering. Ook nemen IRO, TKI Offshore Energy en InnovationQuarter deel aan verschillende events om bewust de samenwerking binnen de maritieme maakindustrie op te zoeken. Samen willen zij het vangnet zijn voor de keten.

Doe mee!

Bob Meijer roept bedrijven op om zich vooral bij het initiatief aan te sluiten: ‘Als hier goede projecten en resultaten uitkomen, dan volgen nieuwe financieringsmogelijkheden vanzelf. Dus iedereen die een idee heeft voor robotisering op zee, of die juist een vraagstuk heeft dat nu speelt of gaat spelen in de toekomst: neem vooral contact op met IRO, TKI Offshore Energy of InnovationQuarter. Want het succes van versnelling – zowel voor de Nederlandse energievoorziening als voor de export van onze maritieme en offshore kennis – schuilt in de kracht van de keten. En die begint met het bij elkaar brengen van partijen.’

Kom naar de kick-off op 2 oktober

De registratie van de open innovation call start tijdens de kick-off-lunch op 2 oktober van 12:00 tot 14:00 uur bij de Buccaneer Delft. Een perfecte gelegenheid voor een eerste uitwisseling van plannen en ideeën!

Lees meer over de open innovation call en meld je vandaag nog aan voor de kick-off!