Vera Terlouw is naval architect bij Allseas en zit in het bestuur van Young IRO. Met wisselende pen is Young IRO deze maanden columnist van de Maritiem Courant.
Toen ik 13 jaar was en op de middelbare school zat, ging er veel aandacht naar het maken van een profielkeuze. Wat ik me ervan herinner, is dat de keuze vaak gepaard ging met of men ‘iets met mensen’ wilde doen: de zorg, sport, onderwijs. Of wil je liever in de techniek, klonk wel eens de vervolgvraag. Deze splitsing heb ik nooit begrepen.
Inmiddels werk ik een tijdje in de offshore. Een industrie kenmerkend aan zijn grootte. Enorme constructies van duizelingwekkende hoeveelheden staal en uitgerust met zeer complexe systemen om het aan elkaar te verbinden. En deze constructieschepen doen operaties ver uit de kust, ver van de mensheid.
Tijdens mijn studie maakte ik kennis met human-centered design; een ontwerpaanpak waarbij, zoals de naam al zegt, de mens centraal staat. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de conventionele ontwerpspiraal waarbij systeemeisen centraal staan, is bij human-centered design het menselijke perspectief het uitgangspunt voor innovatie. De ontwerper integreert hierbij de behoefte van de gebruiker, met de mogelijkheden van de techniek en de eisen vanuit de markt. De ontwerper gaat op zoek naar waar de problemen liggen en zal daarbij de omgeving goed moeten leren kennen. Van origine komt deze ontwerpaanpak van Industrieel Ontwerpen en werd voor het eerst toegepast in de huiselijke omgeving. Deze aanpak leent zich echter voor veel meer toepassingen en we zien inmiddels dat human-centered design volledig is omarmd door service design, proces- en systeemontwerp, en ook in engineering.
Dit is geen verrassing. Want zelfs in de offshore, waar je de mensen misschien niet direct ziet naast de tonnen staal, zijn ze er wel degelijk. Sterker nog, we zouden nergens zijn zonder. Op de brug, aan dek, in de machinekamer, de keuken, om nog maar niet te beginnen over de support staff op kantoor. Groot respect heb ik voor alle mannen en vrouwen die dit werk offshore doen en ik prijs mezelf gelukkig dat ik er inmiddels zoveel heb mogen leren kennen.
Mijn vader, die ook in de scheepsbouw werkte, vertelde me wel eens dat je je ideeën met een krijtje op een staalplaat moet kunnen uitleggen. Wat hij daarmee ook indirect zei, is dat we moeten ontwerpen dichtbij waar het gaat gebeuren: aan boord of op de werkplaats. We gaan in gesprek, we gaan goed kijken en luisteren, en we gaan opzoek naar waar het beter kan. En dan ontwerpen we samen voor een positief resultaat.
Werken in de techniek is mensenwerk.