VNO-NCW/MKB-Nederland en NBCC willen u informeren over het dringende belang van een goede en tijdige voorbereiding op de nieuwe relatie tussen de EU en het VK per 1 januari 2021.
De laatste berichten over de voortgang in de onderhandelingen tussen de EU en het VK over de nieuwe handelsrelatie per 1 januari 2021 zijn zorgelijk. Hoewel de discussies tijdens dit geïntensiveerde proces constructief zijn gebleven, zijn er nog zeer aanzienlijke verschillen op een aantal belangrijke punten zoals gelijk speelveld. Ondertussen is de tijd om een deal te bereiken zeer kort. Er moet begin oktober een akkoord liggen om de procedure in het Europees Parlement te doorlopen.
We moeten dus meer dan ooit rekening houden met het feit dat er ofwel helemaal geen akkoord bereikt zal worden tussen de EU en het VK, ofwel dat er een heel dun en onvolledig akkoord bereikt zal worden. Zelfs met een volledig handelsakkoord, zullen er veel veranderingen zijn (bv douane, rules of origin, etc) dus grondige voorbereiding is ook in dat scenario nog steeds van cruciaal belang. De grote veranderingen die in beide gevallen aan de grens zullen optreden gelden dan per onmiddellijk op 1 januari 2021. Het is van belang om daarbij te benadrukken dat er geen mogelijkheid meer is om de datum verder op te schuiven, zoals dat in maart vorig jaar en in januari van dit jaar gebeurde. 1 januari 2021 is een harde datum waarop de nieuwe situatie zal ingaan.
Voor de voorbereiding van bedrijven op 1 januari zijn in ieder geval twee zaken van belang: de nieuwe douanesituatie en de ‘readiness notices’ van de Europese Commissie.
1. De nieuwe douanesituatie
Of er nu een akkoord komt of niet, in ieder geval zal het VK per 1 januari 2021 geen deel meer zijn van de interne markt en de douane unie. Ook in het geval dat de EU en het VK nog zullen overeenkomen dat er tariefvrije handel komt, zullen alle normale douanecontroles van toepassing zijn, net zoals geldt voor alle andere derde landen die geen lid zijn van de EU. Dat betekent extra kosten en vertraging aan de grens. De kosten zullen mogelijk een effect hebben op de marges in een keten, de vertraging zal effect hebben op just-in-time concepten in de keten. Ook de toepassing van de oorsprongsregels zal grote veranderingen ondergaan, tussen de EU en het VK en in de relatie met derde landen. Bedrijven moeten analyseren wat dat alles voor hen kan betekenen.
Op de website van de douane is nadere informatie beschikbaar over de voorbereiding op de douaneprocedures aan de Nederlandse/Europese zijde.
Het VK heeft onlangs aangekondigd 700 miljoen pond te investeren voor nieuwe infrastructuur aan de grens, computersystemen en personeel ter voorbereiding voor 1 januari 2021. Ook heeft het VK heeft onlangs een rapport gepubliceerd, The Border Operating Model, die uiteen zet hoe bedrijven zich kunnen voorbereiden mbt douanezaken voor het eind van de transitieperiode. Om bedrijven meer tijd te geven om zich voor te bereiden, zullen de grenscontroles voor EU goederen die geïmporteerd worden in het GB, gefaseerd ingaan. Ook heeft het VK een import checklist en export checklist opgesteld om te laten zien hoe u zich kunt voorbereiden op de nieuwe situatie.
2. De ‘readiness notices’ van de Europese Commissie
Vanaf het begin van de onderhandelingen heeft de Europese Commissie een strikt standpunt ingenomen over de nadelen die Brexit met zich meebrengt. Kort gezegd komt dit erop neer dat er een groot verschil bestaat tussen de oude situatie waarin het VK lid was van de Interne Markt van de EU en de nieuwe situatie waarin dat niet het geval zal zijn. De EU zal die nadelen niet compenseren. Daarom moeten bedrijven zich tijdig en grondig voorbereiden. Wie dat niet doet moet de gevolgen zelf dragen. Ook lidstaten zullen niet mogen bijspringen want dat zou als staatssteun gelden. De Commissie meent dat er genoeg voorbereidingstijd is geweest.
Om de voorbereidingen te vergemakkelijken heeft de Commissie tientallen gedetailleerde notities opgesteld over allerlei aspecten die bij de ontvlechting tussen de EU en het VK aan de orde komen. Dit zijn de readiness notices.
De readiness notices gaan uit van een situatie van een No Deal, een uitkomst zonder handelsakkoord. Ze geven bijvoorbeeld aan wat dat kan betekenen voor intellectuele eigendom, dataverkeer of financiële diensten en hoe bedrijven zich daarop moeten voorbereiden. Over de situatie voor al deze terreinen als er wel een, al of niet beperkte, deal komt valt nog niets te zeggen omdat de inhoud van zo een deal nog niet bepaald is.
Wij roepen u op om goed te kijken welke notices voor u van belang zijn. De Commissie is nog steeds bezig met het updaten van de eerdere preparedness notices. Per week zullen er daarom een aantal notices bijkomen. Wij vragen iedereen dan ook om de website goed in de gaten te houden voor het geval er nieuwe informatie komt die voor u relevant is.
Onlangs is er ook een algemeen document gepubliceerd met de aankomende veranderingen.